ریزش مو یکی از دغدغه‌های رایج بسیاری از افراد است. تقریباً همه ما به دنبال راهی موثر برای مقابله با این مشکل هستیم. وقتی بعد از شستن یا شانه زدن موها، حجم قابل توجهی از آن‌ها جدا می‌شود، می‌توان گفت که ریزش مو آغاز شده است. اما سوال اینجاست که ریشه این مشکل چیست؟ چگونه می‌توانیم درمان ریزش مو را پیدا کنیم؟ و مهم‌تر از همه، چطور از ریزش شدید مو جلوگیری کنیم؟ در این مقاله از مجله ارزون میدم همراه ما باشید تا به این پرسش‌ها پاسخ دهیم و راهکارهای کاربردی را بررسی کنیم.
ریزش مو چیست؟
در شرایط طبیعی، هر فرد سالم روزانه حدود ۱۰۰ تار مو از دست می‌دهد که این بخشی از چرخه طبیعی رشد مو است. پس از این ریزش، تارهای جدیدی جایگزین موهای از دست رفته می‌شوند و موها به صورت معمولی رشد می‌کنند.
اما زمانی که میزان ریزش مو از رشد مجدد آن بیشتر شود، این وضعیت را «آلوپسی» یا ریزش مو می‌نامند.
ریزش مو تا چه حدی طبیعی است؟
ریزش روزانه موها، بخشی طبیعی از چرخه رشد آن‌ها محسوب می‌شود. بعد از پایان مرحله استراحت موها، معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو به طور طبیعی می‌ریزند و این مقدار باعث نمی‌شود ظاهر موها تغییر محسوسی کند. حتی در برخی افراد ریزش روزانه تا ۲۰۰ تار مو هم می‌تواند نرمال باشد.
اما اگر ریزش مو به صورت تکه‌ای و فقط در یک ناحیه خاص از سر رخ دهد، این حالت طبیعی نیست و باید به دنبال علت آن و راهکار درمان بود.
در حالت طبیعی، ۸۰ تا ۹۰ درصد فولیکول‌های مو به طور همزمان در مرحله رشد قرار دارند و بقیه در مرحله استراحت هستند. وقتی تعداد موهای ریخته شده در روز بیشتر از ۱۵۰ تا ۲۰۰ تار شود، این موضوع غیرطبیعی است و می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد.
بیشتر بخوانید: اسکالپ سر چیست؟ صفر تا صد مزایا، معایب و واقعیت هایی که قبل از انجام باید بدانید
علائم ریزش مو
- عقب رفتن خط رویش مو: این علامت بیشتر در الگوی ریزش موی مردانه دیده می‌شود و معمولاً باعث عقب‌نشینی موها از پیشانی می‌شود.
- کم‌پشت شدن موها در تمام نقاط سر: این حالت بیشتر در زنان شایع است و موها به تدریج نازک و کم‌حجم می‌شوند.
- ایجاد لکه‌های دایره‌ای بدون مو: این نواحی ممکن است روی پوست سر، ریش یا ابرو ظاهر شوند و گاهی قبل از ریزش مو، پوست آن‌ها دچار خارش یا حساسیت می‌شود.
- شل شدن ناگهانی موها
- ریزش موهای سر و حتی بدن
انواع مختلف ریزش مو چیست؟
ریزش مو در مردان و زنان می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد و همین تنوع باعث شده است که این مشکل به دسته‌های مختلفی تقسیم شود. در ادامه، با مهم‌ترین انواع ریزش مو و عوامل اصلی آن‌ها آشنا می‌شویم.
ریزش موی آندروژنیک
این نوع ریزش مو هم در آقایان و هم در خانم‌ها دیده می‌شود و معمولا با نازک شدن موها و عقب رفتن خط رویش همراه است. ریزش موی آندروژنیک بیشتر زمینه ارثی دارد و ناشی از تغییرات هورمونی است.
ریزش موی غیرآندروژنیک
این مدل ریزش مو بیشتر در زنان شایع است و معمولا به دلایلی مانند بارداری، شیردهی، استرس زیاد، کمبود مواد مغذی، بیماری‌های تیروئیدی، عفونت‌ها یا مصرف داروهایی مانند داروهای شیمی‌درمانی رخ می‌دهد. در این حالت، موها به تدریج نازک شده و قسمت‌هایی از پوست سر کم‌پشت می‌شود، اما خط رویش مو به طور قابل توجهی تغییر نمی‌کند.
ریزش موی سکه‌ای
گاهی ریزش مو به شکل لکه‌های دایره‌ای کوچک روی پوست سر، ابرو یا ریش ظاهر می‌شود که به آن ریزش موی سکه‌ای می‌گویند. این نوع ریزش معمولا ناگهانی است و ریشه آن در واکنش سیستم ایمنی بدن است؛ یعنی سیستم ایمنی به اشتباه فولیکول‌های مو را هدف قرار می‌دهد و باعث ریزش مو می‌شود. این نوع ریزش پس از ریزش موی آندروژنیک، یکی از رایج‌ترین انواع ریزش موست و هنوز علت دقیقی برای آن شناخته نشده است.
ریزش موی تمام بدن
برخی داروها مثل داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند باعث ریزش مو در تمام نقاط بدن شوند. این ریزش معمولاً موقتی است و با پایان مصرف داروها، رشد موها دوباره آغاز می‌شود.
پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس، یک بیماری التهابی پوست است که می‌تواند باعث خشکی، پوسته‌ریزی، قرمزی و خارش کف سر شود. این بیماری ممکن است به صورت لکه‌های حلقه‌ای شکل در کف سر ظاهر شود و به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود.
عوامل موثر در ریزش مو
ریزش مو می‌تواند تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله ژنتیک، تغییرات هورمونی، استرس، تغذیه نامناسب، بیماری‌ها، مصرف برخی داروها و مراقبت نادرست از موها باشد. شناخت علت دقیق ریزش مو برای انتخاب روش درمانی مناسب ضروری است.
- وراثت (ژنتیک):
یکی از رایج‌ترین دلایل ریزش مو، وراثت است. اگر در خانواده شما سابقه ریزش مو وجود داشته باشد، احتمال این که شما هم با این مشکل روبه‌رو شوید زیاد است. این موضوع به کروموزوم‌ها و DNA شما مرتبط است، بنابراین روش‌های درمانی معمول نمی‌توانند تأثیر زیادی در این زمینه داشته باشند. - شرایط اقلیمی و جغرافیایی:
زندگی در مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب می‌تواند ریزش مو را تشدید کند. رطوبت زیاد و گرمای شدید باعث آسیب به فولیکول‌های مو شده و در نتیجه باعث ریزش موها می‌شود. - نوسانات هورمونی:
تغییرات در سطح هورمون‌های بدن، به ویژه در دوران‌هایی مانند بارداری، پس از زایمان یا به دلیل بیماری‌های خاص، می‌تواند باعث ریزش مو شود. - دوران بارداری و شیردهی:
تغییرات جسمانی ناشی از بارداری و شیردهی می‌تواند به طور موقت منجر به ریزش مو شود. این تغییرات در سطح هورمون‌ها و تغذیه به طور موقت فولیکول‌های مو را ضعیف کرده و باعث ریزش آن‌ها می‌شود. - مصرف داروها:
بعضی از داروها مانند داروهای شیمی درمانی یا داروهای ضد افسردگی می‌توانند سبب ریزش مو شوند. - افزایش سن:
با افزایش سن، موها به طور طبیعی نازک‌تر و ضعیف‌تر می‌شوند. این مسئله ناشی از کاهش تدریجی تولید کلاژن و تغییر در ساختار پوست سر است که در نهایت باعث ریزش مو می‌شود. - استرس و اضطراب
- استفاده از رنگ‌های شیمیایی:
استفاده مکرر از رنگ‌های شیمیایی و مواد دکلره بر روی موها می‌تواند آسیب‌های جدی به آن‌ها وارد کند. این مواد به مرور زمان باعث خشکی و شکنندگی مو می‌شوند و ریزش آن‌ها را تسریع می‌بخشند. - تغذیه نامناسب:
برای داشتن موهایی سالم، لازم است که مواد مغذی کافی مانند آهن، ویتامین D و پروتئین را از طریق تغذیه خود دریافت کنید. - بستن محکم موها:
بستن محکم موها با کش‌های سخت و گیره‌های غیر استاندارد می‌تواند فشار زیادی بر روی فولیکول‌های مو وارد کرده و باعث ریزش آن‌ها شود. بهتر است از کش‌هایی با جنس نرم و مناسب استفاده کنید که از آسیب به موها جلوگیری کند.
چگونه می‌توانیم ریزش مو را کاهش دهیم؟
به جز ریزش موی آندروژنیک که عمدتاً به وراثت و تغییرات هورمونی مربوط است و قابل پیشگیری نیست، برای سایر انواع ریزش مو راهکارهای موثری وجود دارد:
- موهایتان را با دقت و ملایمت شانه بزنید و از کشیدن شدید خودداری کنید. بهتر است موهای خیس را با شانه‌های دندانه پهن شانه بزنید.
- استفاده از ابزارهای حرارتی مثل سشوار و اتوی مو را محدود کنید تا موها کمتر آسیب ببینند.
- برای حفظ رطوبت موها، از روغن‌های طبیعی مانند روغن آرگان یا نارگیل استفاده کنید تا موها نرم و قوی بمانند.
- موهایتان را در برابر نور مستقیم خورشید محافظت کنید، زیرا اشعه‌های ماورای بنفش می‌توانند به تارهای مو آسیب برسانند.
- سیگار کشیدن را ترک کنید، چون تحقیقات نشان داده این عادت می‌تواند در ریزش مو و طاسی مردان نقش داشته باشد.
- اگر دارویی مصرف می‌کنید، حتماً درباره احتمال تاثیر آن روی ریزش مو با پزشک خود مشورت کنید و در صورت نیاز راهکارهای جایگزین بپرسید.
درمان ریزش مو
برای ریزش موی ارثی یا همان آلوپسی آندروژنیک، روش‌های مختلفی برای درمان وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
دارودرمانی: معمولاً اولین گزینه درمانی، استفاده از داروهای موضعی مانند ماینوکسیدیل است که بدون نسخه قابل تهیه است و به تقویت موهای نازک کمک می‌کند. پزشک در برخی موارد داروی فیناستراید را برای مردان تجویز می‌کند تا ریزش مو کاهش یابد.
تزریق کورتیکواستروئید: این روش مخصوص ریزش موی سکه‌ای است که با تزریق دارو به نواحی کم‌مو، باعث تحریک رشد مجدد موها می‌شود.
کاشت مو: در این روش، پزشک فولیکول‌های سالم مو را از بخش‌های پرپشت پشت سر برداشت کرده و در نواحی کم‌مو یا بدون مو پیوند می‌زند.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): با این روش، پلاسمای حاوی پلاکت‌های فعال و به پوست سر تزریق می‌شود تا سرعت ریزش کم شود و رشد موهای جدید تحریک شود.
لیزر درمانی: استفاده از لیزر کم‌توان به منظور تحریک فولیکول‌های مو و بهبود رشد، مخصوصاً برای ریزش موی ارثی، سکه‌ای و پس از شیمی‌درمانی توصیه می‌شود. این روش بدون درد و ایمن است اما نیازمند جلسات متعدد است.
یکی از محصولات کاملا موثر در درمان ریزش مو، کلاه LED درمان ریزش مو ژنوسیس با عملکرد نوردرمانی است. عملکرد کلاه LED ژنوسیس به‌طور خاص بر اساس جذب نور توسط میتوکندری‌های موجود در فولیکول‌های مو استوار است. هنگامی که نور به فولیکول‌ها می‌رسد، تولید انرژی توسط سلول‌های مو تحریک می‌شود که این امر به افزایش طول مدت فاز رشد مو (آناژن) کمک می‌کند.
شامپو های ضد ریزش مو
اگرچه شامپوهای ضد ریزش نمی‌توانند علت اصلی ریزش مو را درمان کنند، اما استفاده صحیح از آن‌ها به کاهش شدت ریزش و حفظ سلامت پوست سر و موها کمک می‌کند.
برخی ترکیبات موثر در شامپوهای ضد ریزش شامل:
کتوکونازول: ضد قارچ و موثر در درمان شوره سر
کافئین: بهبود جریان خون در پوست سر و تقویت فولیکول مو
آپی‌ژنین: افزایش گردش خون مویرگی و استحکام موها
استیل تتراپپتید-۳ و عصاره تریفولیوم پراتنس: مهار آنزیم‌های مرتبط با ریزش موی ارثی
آنتی‌اکسیدان‌ها و روغن‌های طبیعی: کاهش التهاب و تحریک پوست سر
یکی از محصولات تخصصی کمک کننده به ریزش مو شامپو تخصصی ضد ریزش مو ژنوسیس است که به‌طور تخصصی برای مقابله با ریزش مو، تقویت رشد موهای جدید و ترمیم موهای آسیب‌دیده طراحی شده است.
سخن پایانی
ریزش مو یکی از مشکلات شایع و گاهی نگران‌کننده است که ممکن است هر کسی، فارغ از سن یا جنسیت، با آن مواجه شود. عوامل متعددی از جمله وراثت، فشارهای روحی، بیماری‌ها و مصرف برخی داروها می‌توانند در بروز این مسئله نقش داشته باشند و شدت آن در هر فرد متفاوت است. مهم‌ترین نکته این است که با شناخت علت و انتخاب درمان مناسب، می‌توان دوباره زیبایی و سلامت موها را بازیابی کرد و اعتماد به نفس را به خود بازگرداند.
