از گذشته تا به امروز، پوست درخشان و جوان، نمادی از زیبایی، سلامت و شادابی به شمار می رفته است. با مرور زمان، علائم هایی مثل خطوط ریز،چین و چروک صورت عمیق و افتادگی پوست ظاهر میشوند که بسیاری آن را نشانه ای اجتناب ناپذیر از پیری میدانند. با این حال، علم پوستشناسی وزیبایی نشان میدهد که بسیاری از این تغییرات قابل پیشگیری هستند،و حتی روش های نوین مختلفی وجود دارد که بتواند از وجود چین وچروک ها در زمان پیری تاحد زیادی جلوگیری کند. در این مقاله، به بررسی علل ایجاد چین و چروک وبیماریهای پوستی و همچنین جدیدترین راهکارهای پیشگیری و درمان آن می پردازیم.
چین و چروک صورت چیست؟
چین و چروک پوست، شیارها یا خطوطی هستند که به مرور زمان بر سطح پوست ظاهر میشوند. این تغییرات، نتیجهی یک فرآیند چند وجهی هستند که هم شامل عوامل طبیعی درونی مانند افزایش سن و هم متأثر از عوامل بیرونی همچون نور خورشید و سبک زندگی است. در واقع، پوست با گذر زمان دچار کاهش انعطاف پذیری، کاهش رطوبت، از بین رفتن ساختارهای حمایتی مثل کلاژن و الاستین، و افت عملکرد سلولی می شود. این مجموعه عوامل، زمینه را برای بروز چروک ها فراهم می کند.چین و چروک صورت ،خطوطی هستند که با گذشت زمان بر سطح پوست و بدن نمایان میشود. چیزی که باعث این تغییرات میشود عواملی مثل افزایش سن، اشعه های نور خورشید، سبک زندگی، روتین پوستی نامناسب و… به وجود می آید. در واقع، با مرور زمان پوست دچار کاهش انعطاف پذیری، کاهش رطوبت، از بین رفتن ساختارهای حمایتی مثل کلاژن و الاستین و افت عملکرد سلولی می شود که باعث بروز چین وچروک ها میشود.
علل های ایجاد چین و چروک
- گذشت زمان و افزایش سن اصلی ترین عامل ایجاد چین و چروک صورت است. پیامدهایی که این روند برای ما دارد، کاهش ضخامت لایه درمیس تا ۲۰٪ تا دهه پنجم زندگی و همچنین افت تولید هیالورونیک اسید که یکی از اصلی ترین علت حفظ رطوبت پوست میباشد؛ همچنین یکی از نشانه های پیری پوست،کاهش کشسانی آن و بروز خطوط ریز و عمیق است.
- نور خورشید و عوارض آن در پیری: بر اساس تحقیقات انجام شده ،حدود ۸۰٪ از علائم پیری زودرس پوست و ایجاد چین وچروک صورت به علت تابش زیاد نور خورشید است. قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید، به ویژه اشعه ماوراء بنفش (UV)، تأثیر ناسالمی بر سلامت پوست دارد. این اشعه ها به لایه های عمیق تر پوست وارد شده و موجب تخریب الیاف کلاژن و الاستین میشود.یکی از آسیب هایی که نور خورشید و اشعه ها به پوست وارد میکند، تخریب DNA سلولی و ایجاد رادیکال های آزاد فعال سازی آنزیم های تجزیه کننده کلاژن مانند ماتریکس متالوپروتئینازها (MMPs) است.
عادت های نادرست و آسیب زننده در روتین زندگی بر پوست :
- سیگار کشیدن: تا 40 درصد موجب کاهش خون رسانی به پوست میشود و باعث ایجاد خطوط عمودی اطراف دهان و صورت میشود که معروف به خطوط سیگاری است.
- آلودگی هوا: کاهش آنتی اکسیدان های طبیعی پوست مثل ویتامین
- رژیم غذایی مضر: مصرف قند زیاد موجب گلیکوزیله شدن کلاژن و سفت شدن غیرقابل انعطاف پوست و صورت میشود
- کمبود آب در بدن: حتی کاهش ۱۰٪ رطوبت در بدن باعث میشود که چین و چروک های شما تا 50 درصد افزایش پیدا کند که این مسأله، عملکرد سد پوستی را نیز مختل میکند.
- حرکات تکراری عضلات صورت:حرکات مداوم مانند اخم کردن ، لبخند، و بالا انداختن ابروها می تواند در طول زمان منجر به ایجاد چین و چروک صورت و خطوط ماندگار در پوست شود.
نواحی آسیب پذیر چین و چروک در صورت :
-
خطوطی افقی پیشانی
-
خطوط اخم بین ابروها
-
خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم
-
خطوط بوسه دور لب
عوامل تشدیدکننده چین و چروک صورت
چین و چروکها بخشی طبیعی از روند پیری هستند، اما برخی عادتها و شرایط میتوانند این روند را تسریع کرده و پوست را زودتر از آنچه انتظار دارید، پیر و خسته نشان دهند. در اینجا به بررسی ۴ عامل مهم و رایج میپردازیم که اگر کنترل نشوند، میتوانند بهطور جدی در ایجاد و تشدید چینوچروک نقش داشته باشند:
۱. استرس مزمن؛ پیری از درون:
استرس مداوم باعث افزایش هورمون کورتیزول در بدن میشود. این هورمون دشمن کلاژن و الاستین است؛ دو پروتئینی که مسئول استحکام و انعطافپذیری پوستاند. تخریب این ساختارهای حمایتی باعث افتادگی پوست، ایجاد خطوط ریز و در نهایت چروکهای عمیق میشود. همچنین استرس باعث سفت شدن عضلات صورت، بهویژه در نواحی پیشانی، بین ابروها و دور لب میشود که با گذشت زمان، چینهای پایداری روی پوست ایجاد میکند.
۲. بیخوابی و کمخوابی؛ زمان طلایی که از دست میرود:
در طول خواب شبانه، بدن وارد فاز ترمیم و بازسازی سلولها میشود، بهویژه سلولهای پوست. اگر این بازه مهم را از دست بدهید، فرصت طلایی ترمیم کلاژن، افزایش رطوبت پوست و کاهش التهابات را از پوستتان گرفتهاید. افراد دارای خواب ناکافی معمولاً پوستشان خشکتر، تیرهتر، افتادهتر و پر از خطوط ریز است. یک خواب با کیفیت ۷ تا ۸ ساعته در شب، یکی از بهترین داروهای ضدپیری طبیعی است!
۳. اختلالات بینایی؛ چینوچروکهای حاصل از تنگکردن چشمها:
افرادی که دچار اختلالات بینایی هستند و از عینک یا لنز مناسب استفاده نمیکنند، معمولاً هنگام دیدن، چشمان خود را به حالت نیمهبسته و فشار داده درمیآورند. این حرکت تکرارشونده باعث ایجاد چروکهای عمیق در اطراف چشمها (خطوط پنجهکلاغی) و پیشانی میشود. اگر دچار تاری دید هستید، حتماً به چشمپزشک مراجعه و از ابزار بینایی مناسب استفاده کنید تا هم دیدتان بهتر شود، هم پوست اطراف چشمتان جوان بماند.
۴. خوابیدن روی صورت؛ دشمن شبانه پوست:
بسیاری از ما به پهلو یا روی شکم میخوابیم، اما این وضعیت خواب باعث فشار مداوم روی یک سمت صورت میشود. با تکرار این وضعیت در طول سالها، چروکهای فشاری و عمیق در گونهها، کنارههای بینی و اطراف چشم ظاهر میشوند. بهترین وضعیت خواب برای پیشگیری از چینوچروک، خوابیدن به پشت (طاقباز) است. استفاده از روبالشی ابریشمی نیز میتواند فشار اصطکاکی روی پوست را کاهش دهد و پیری پوست را به تعویق بیندازد.
روش های پیشگیری از ایجاد چین و چروک
برای جلوگیری و درمان چین و چروک صورت می توانید از روش های پیشگیرانه زیر استفاده نمایید:
- محافظت در برابر نور خورشید از چین و چروک صورت : استفادهی روزانه و منظم از کرم ضدآفتاب در روز های آفتابی و ابری یکی از مهم ترین راه هایی است که برای جلوگیری از پیری زودرس پوست میتوانید انجام دهید.
- مرطوب کننده های قوی: استفاده مرتب از محصولاتی مانند کرم آبرسان و مرطوب کننده که حاوی هیالورونیک اسید، گلیسیرین یا سرامید هستند، به حفظ آب در لایه های پوست کمک کرده و سد دفاعی آن را تقویت می کنند.
- رژیم غذایی سالم: کم کردن مواد قندی مانند شیرینی و خوراکی های حاوی کافئین مانند قهوه و همچنین مصرف زیاد و درست مواد غذایی مانند چای سبز و میوه های قرمز و نوشیدن زیاد آب که سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین C ، ویتامین E اسیدهای چرب امگا ۳ و پلی فنول ها می تواند روند پیری پوست را کندتر و بهتر کند.
- پرهیز از سیگار و الکل: سیگار با کاهش اکسیژن رسانی به پوست، فرآیند پیری را تسریع میکند وهمچنین مصرف الکل نیز با کاهش سطح آب بدن و اختلال در بازسازی سلولی، به پیری پوست و ایجاد چین و چروک صورت منجر میشود.
. درمان های دارویی چین و چروک صورت:
- رتینوئیدها (مشتقات ویتامین A): این ترکیبات از مؤثرترین عناصر در کاهش چین و چروک های سطحی هستند. آنها با تسریع بازسازی سلولی، افزایش ضخامت اپیدرم و تحریک تولید کلاژن، ظاهر خطوط ریز را بهبود میبخشند. مصرف آن ها باید با توصیه پزشک صورت گیرد، چرا که میتوانند در ابتدا موجب خشکی یا تحریک پوست شوند.
- پپتیدها و آنتی اکسیدان ها: پپتیدهای ضدچروک با شبیه سازی سیگنال های سلولی، به تولید کلاژن کمک می کنند. همچنین، استفاده از آنتی اکسیدان های موضعی مانند ویتامین C، رزوراترول و نیاسینآمید، با خنثیسازی رادیکال های آزاد، به ترمیم پوست و جلوگیری از آسیب های محیطی کمک میکند.
بیشتر بخوانید : برای حفظ لطافت، و رفع چین وچروک های صورت ، پوست به رطوبت کافی نیاز دارد. در این میان، دو نوع محصول مراقبتی معرفی میکنیم بهتون که نقش کلیدی در پوست ایفا میکنند یکی از آنها آبرسانها (Hydrators) است. آبرسان هیدرودرمی گالوانیک هایلایف با خاصیت تسکیندهندگی و جوانسازی ورفع چین وچروک صورت گزینهای مناسب برای مراقبت حرفهای در خانه یا سالنهای زیبایی است.و مورد دوم استفاده از تونر است. تونرها با داشتن اسیدهای میوه (AHA) و بتا هیدروکسی اسید (BHA) به لایهبرداری شیمیایی ملایم میپردازند. میتوانید آن را با دست نیز استفاده کنید.به این منظور تونر لایه بردار کلپ را به شما پیشنهاد میکنیم که این تونر را میتوان بهطور روزانه در روتین مراقبتی پوست خود استفاده کرده و از فواید آن بهرهمند شد.
روش های درمانی چین و چروک صورت در کیلینیک ها:
- تزریق بوتاکس: یکی از پرکاربردترین روش ها برای درمان چین و چروک صورت دینامیک است. بوتاکس با مهار انقباض عضلات خاصی در صورت، از ایجاد خطوط جدید و تشدید خطوط قبلی جلوگیری می کند. اثر آن حدود ۳ تا ۶ ماه دوام دارد.
- لیزرتراپی و رادیوفرکانسی (RF): این تکنولوژی ها با استفاده از انرژی گرمایی به لایه های عمقی پوست نفوذ کرده، تولید کلاژن را تحریک و سفتی پوست را بهبود می بخشند. روش هایی مانند Fraxel و Thermage بدون نیاز به جراحی، نتایج قابل توجهی ارائه می دهند.
- پرکننده های پوستی (فیلرها): فیلرهای هیالورونیک اسید برای پر کردن چروک های عمیق مانند خطوط خنده، خط اخم یا فرورفتگی های ناشی از کاهش چربی زیرپوستی استفاده می شوند. نتایج معمولاً بین ۶ تا ۱۸ ماه باقی می ماند.
راه های رفع چین و چروک صورت با استفاده از جراحی:
- لیفت صورت (Facelift): در مواردی که افتادگی و چین و چروک های عمیق وپنهان در صورت وجود دارد، جراحی لیفت پوست می تواند نتیجه بسیار عالی بدهد. این روش با کشیدن پوست و برداشتن بافت های اضافی، ظاهر پوست را محکم تر و جوان تر و زیبا می سازد. همچنین لیفت با نخ (Thread Lift) یک گزینه کم خطری است که نتایج کوتاه اما قابل قبولی دارد.
- میکرونیدلینگ (Microneedling): این روش با ایجاد سوراخ های بسیار کوچک در پوست، روند ترمیم طبیعی را آغاز کرده و تولید کلاژن و الاستین را زیاد میکند. برای اثربخشی بیشتر، اغلب با مواد مغذی یا تکنولوژی هایی مانند PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) ترکیب میشود.
کلام آخر :
و در سخن پایانی باید یادآوری کنیم که پوست شما سرمایه ارزشمندتان است. با رعایت اصول ساده اما مستمر مراقبت از پوست، می توانید برای سال های طولانی پوستی شاداب و جوان داشته باشید. شروع امروز، نتیجه فرداست ، حتی اگر فکر می کنید برای اقدام دیر شده، هنوز هم میتوانید تغییرات مثبتی ایجاد کنید.چین و چروک صورت اگرچه بخشی طبیعی از فرآیند پیری است، اما با آگاهی و مراقبت می توان سرعت تشکیل آن را به میزان قابل توجهی کاهش داد. نکته کلیدی این است که پیشگیری را ترجیحاً از دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی خود شروع کنید.لازم به ذکر است که بگوییم محافظت روزانه از پوست (مخصوصاً ضدآفتاب) وهمچنین استفاده از آب کافی و تغذیه سالم وکم کردن استرس و رفع کم خوابی میتوانند طول عمر بیشتری برای شما داشته باشند.
به امید عمر طولانی با پوستی شاداب و سالم برای همه شما.