لک ملاسما یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری روی صورت می‌شود و اغلب باعث کاهش اعتماد به نفس افراد می‌گردد. در این مقاله، به بررسی علل، روش‌های درمان، مراقبت‌های پوستی و معرفی محصولات مؤثر برای کنترل و بهبود ملاسما می‌پردازیم تا بتوانید پوست خود را سالم و روشن نگه دارید.
بیشتر بخوانید : معرفی ۹ علت لک صورت و ۱۲ روش درمان آن
ملاسما چیست؟
ملاسما یک اختلال پوستی شایع است که با لکه‌های قهوه‌ای تا خاکستری قهوه‌ای روی صورت خود را نشان می‌دهد. این لکه‌ها معمولاً در نواحی پیشانی، گونه‌ها، بینی و بالای لب بالایی ظاهر می‌شوند و ممکن است روی اعتماد به نفس فرد تأثیر قابل توجهی بگذارند. این مشکل بیشتر در زنان شایع است و عوامل مختلفی از جمله نور خورشید، تغییرات هورمونی و ژنتیک در ایجاد آن نقش دارند.ملاسما گاهی به نام لک حاملگی نیز شناخته می‌شود، زیرا در دوران بارداری یا در افرادی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، شایع‌تر است.
عوامل ایجاد لک ملاسما
1. نور خورشید
اشعه ماوراءبنفش (UV) باعث تحریک ملانوسیت‌ها و افزایش تولید ملانین می‌شود که منجر به ایجاد لکه‌های تیره روی پوست می‌گردد. محافظت از پوست در برابر آفتاب، اولین و مهم‌ترین قدم در پیشگیری و کنترل ملاسما است.
2. تغییرات هورمونی
هورمون‌ها نقش مهمی در تولید ملانین دارند. بارداری، استفاده از قرص‌های ضدبارداری و درمان جایگزینی هورمون می‌توانند باعث بروز ملاسما شوند.
3. زمینه ژنتیکی
افرادی که سابقه خانوادگی ملاسما دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند. حساسیت پوست به نور خورشید و تغییرات هورمونی می‌تواند به ارث برسد.
4. داروها و مواد شیمیایی
برخی داروها و محصولات آرایشی یا بهداشتی ممکن است واکنش‌های فوتوتوکسیک ایجاد کرده و باعث تشدید ملاسما شوند.
انواع ملاسما
ملاسما بسته به میزان نفوذ ملانین در پوست، به سه نوع تقسیم می‌شود:
- ملاسمای اپیدرمی (سطحی):
رنگ: قهوه‌ای روشن تا آبی خاکستری
درمان: پاسخ ضعیفی به درمان معمول دارد.
- ملاسمای درمی (عمقی):
رنگ: قهوه‌ای تیره
درمان: نیاز به ترکیب روش‌های موضعی و فیزیکی.
- ملاسمای مختلط
ترکیبی از رنگ‌های قهوه‌ای روشن و تیره
درمان: معمولاً بهبود نسبی با ترکیب روش‌ها
راه‌های درمان ملاسما
درمان ملاسما معمولاً نیازمند روش‌های ترکیبی است که شامل اقدامات عمومی، درمان موضعی، خوراکی و پزشکی می‌شود.
1. اقدامات عمومی
استفاده همیشگی از ضدآفتاب با SPF50 و فیلتر فیزیکی مثل اکسید روی و دی‌اکسید تیتانیوم
پوشیدن کلاه و عینک آفتابی
در صورت امکان، قطع داروهای هورمونی ضدبارداری
2. درمان موضعی
کرم ترکیبی سه‌گانه (هیدروکینون + ترتینوئین + کورتیکواستروئید)
این کرم استاندارد طلایی درمان ملاسما است و 60 تا 80 درصد لکه‌ها را کاهش می‌دهد.
- هیدروکینون
مهار تولید ملانین و روشن‌کننده پوست.
- آزلائیک اسید و کوجیک اسید
مواد طبیعی روشن‌کننده که با کاهش تولید ملانین به کنترل ملاسما کمک می‌کنند.
- ترکیبات گیاهی و طبیعی
- عصاره شیرین بیان
- عصاره سویا
- نیاسینامید و ویتامین C
این ترکیبات علاوه بر روشن کردن پوست، اثر ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند.
- ترانگزامیک اسید
هم به صورت موضعی و خوراکی مصرف می‌شود و با مهار ملانوسیت‌ها، لک‌های ملاسما را کاهش می‌دهد.
3. درمان خوراکی
- ویتامین C و E: آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای کاهش تولید ملانین
- پلی‌پودیوم لئوکوتوموس: عصاره گیاهی با اثر ضدالتهاب و تنظیم تولید ملانین
- لیکوپن: آنتی‌اکسیدان موجود در گوجه‌فرنگی و میوه‌های قرمز
- گلوتاتیون: کاهش تولید ملانین و روشن‌کننده پوست
این مکمل‌ها معمولاً همراه با درمان موضعی استفاده می‌شوند تا نتایج سریع‌تر و پایدارتر حاصل شود.
4. درمان‌های پزشکی
لایه‌برداری شیمیایی: حذف لایه‌های بالایی پوست و کاهش شدت لک
لیزر درمانی و میکرونیدلینگ: تحریک تولید کلاژن و کاهش ملانین
نکته مهم: بعد از درمان پزشکی استفاده از کرم ضد لک و محافظت از پوست در برابر آفتاب ضروری است.شما میتوانید از کرم ضدلک و مولتی ویتامین ژنوسیس با فرمولاسیون پیشرفته برای کاهش لک‌های پوست، روشن‌کنندگی و تقویت ویتامین‌های ضروری برای حفظ شادابی و سلامت پوست خود استفاده کنید.
مراقبت‌های پوستی برای پیشگیری از لک ملاسما
استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب حتی در روزهای ابری.یکی از ضدآفتاب هایی که میتونید استفاده کنید ،کرم ضدآفتاب فاقد چربی SPF50 تگودر است که محافظت کامل پوست در برابر اشعه UV بدون ایجاد چربی و سنگینی روی پوست را دارد.
اجتناب از نور مستقیم خورشید و استفاده از کلاه و عینک
رعایت روتین مراقبت از پوست شامل پاک‌کننده ملایم و مرطوب‌کننده
مصرف محصولات حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد روشن‌کننده مثل ویتامین C و نیاسینامید
این اقدامات ساده می‌توانند از تشدید ملاسما جلوگیری کرده و ظاهر پوست را حفظ کنند.
سوالات متداول کوتاه درباره لک ملاسما
ملاسما چیست؟
اختلال پوستی که باعث لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری روی صورت می‌شود.
چه کسانی به ملاسما مبتلا می‌شوند؟
زنان، افراد با پوست تیره‌تر و کسانی که سابقه خانوادگی دارند.
آیا درمان قطعی برای ملاسما وجود دارد؟
خیر، اما با روش‌های ترکیبی و مراقبت مداوم می‌توان آن را کنترل کرد.
آیا مردان هم می‌توانند ملاسما بگیرند؟
بله، اگرچه شایع‌تر در زنان است.
آیا کرم‌های ضد لک مؤثر هستند؟
بله، کرم‌های حاوی هیدروکینون، ترتینوئین و ترکیبات گیاهی می‌توانند باعث کاهش لک‌ها شوند.
