در دنیای مراقبت از پوست، تونر و تونیک دو محصول پرکاربرد هستند که اغلب به اشتباه به جای یکدیگر استفاده میشوند. اگرچه هر دو پس از پاکسازی پوست به کار میروند، تفاوتهای اساسی در فرمولاسیون، عملکرد و مزایای آنها وجود دارد. در این مقاله، به بررسی دقیق مقایسه کامل تونر و تونیک، ترکیبات هر کدام، نحوه استفاده و انتخاب مناسبترین گزینه بر اساس نوع پوست میپردازیم.
تونر چیست و چه کاربردی دارد؟
تونر یک محلول سبک و آبپایه است که معمولاً پس از شستوشوی صورت استفاده میشود. در گذشته، تونرها اغلب حاوی الکل بودند و برای حذف چربی اضافی و بقایای آرایش طراحی شده بودند. اما امروزه، تونرهای مدرن فاقد الکلهای خشککننده هستند و ترکیباتی مانند اسیدهای میوه، هیالورونیک اسید، عصارههای گیاهی و آنتیاکسیدانها را شامل میشوند؛ مانند تونر هیدرو بوست ارفلند.
مزایای استفاده از تونر
✅ پاکسازی عمیق: آلودگیهای باقیمانده در منافذ پوست را از بین میبرد.
✅ تنظیم pH پوست: شویندهها معمولاً pH پوست را تغییر میدهند و تونر به بازگرداندن تعادل آن کمک میکند.
✅ آمادهسازی پوست: جذب سرم و مرطوبکننده را بهبود میبخشد.
✅ کنترل چربی: برای پوستهای چرب، تونرهای حاوی سالسیلیک اسید یا نیاسینامید مفید هستند.
✅ لایهبرداری ملایم: برخی تونرها حاوی AHA/BHA هستند و سلولهای مرده را از بین میبرند.
انواع تونر بر اساس نیاز پوست
در ادامه به بررسی دقیقتر هر یک از انواع تونرها میپردازیم تا بتوانید بر اساس نیاز پوست خود بهترین انتخاب را داشته باشید:
1. تونر پاک کننده (مخصوص پوست چرب)
ترکیبات کلیدی
-
سالسیلیک اسید
-
زینک (روی)
-
عصاره چای سبز
-
منتول (در برخی فرمولاسیونها)
-
نیاسینامید
ویژگیها و عملکرد
این تونرها به طور خاص برای پوستهای چرب و مستعد آکنه فرموله شدهاند. سالسیلیک اسید موجود در آنها به عمق منافذ نفوذ کرده و با حل کردن سبوم اضافی و سلولهای مرده، از تشکیل جوشهای سرسیاه و سرسفید جلوگیری میکند. زینک نیز خاصیت ضدالتهابی داشته و تولید چربی را تنظیم میکند.
نحوه استفاده
-
بهترین زمان استفاده صبح و شب پس از شستشوی صورت
-
میتوان از پد پنبهای برای پاکسازی دقیقتر استفاده کرد
-
در صورت داشتن پوست بسیار چرب، میتوان 2-3 بار در روز استفاده نمود
نکات مهم
-
از محصولات فاقد الکل خشککننده استفاده کنید
-
در صورت احساس خشکی بیش از حد، مصرف را به یک بار در روز کاهش دهید
-
همیشه پس از استفاده از مرطوبکننده غیرکومدوژن استفاده کنید
2. تونر آبرسان (حاوی هیالورونیک اسید یا گلیسیرین)
ترکیبات کلیدی
-
هیالورونیک اسید
-
گلیسیرین
-
پانتنول (ویتامین B5)
-
آلانتوئین
-
عصاره جو دوسر
ویژگیها و عملکرد
این تونرها به جای حذف چربی، به حفظ رطوبت پوست کمک میکنند. هیالورونیک اسید با جذب آب به لایههای سطحی پوست، آن را پرآب و شاداب نشان میدهد. گلیسیرین نیز با ایجاد لایه محافظتی از هدررفت رطوبت جلوگیری میکند.
نحوه استفاده
-
مناسب برای استفاده بعد از حمام وقتی پوست هنوز مرطوب است
-
میتوان آن را با دست روی پوست مالید
-
قبل از سرم و مرطوبکننده استفاده شود
نکات مهم
-
برای پوستهای بسیار خشک میتوان 3-4 بار در روز استفاده کرد
-
در هوای سرد یا خشک کارایی بهتری دارد
-
در ترکیب با سایر محصولات آبرسان نتایج بهتری دارد
3. تونر لایه بردار (حاوی گلیکولیک اسید یا لاکتیک اسید)
ترکیبات کلیدی
-
گلیکولیک اسید (AHA)
-
لاکتیک اسید (AHA)
-
سالسیلیک اسید (BHA)
-
عصاره پاپایا
-
عصاره آناناس
ویژگیها و عملکرد
این تونرها با داشتن اسیدهای میوه (AHA) و بتا هیدروکسی اسید (BHA) به لایهبرداری شیمیایی ملایم میپردازند. گلیکولیک اسید مولکول کوچکی دارد و به عمق پوست نفوذ میکند، در حالی که لاکتیک اسید ملایمتر است و برای پوستهای حساس مناسبتر میباشد، مانند تونر لایه بردار کلپ.
نحوه استفاده
-
ابتدا هفتهای 2-3 بار استفاده شود
-
بهتر است شبها قبل از خواب استفاده گردد
-
حتما روز بعد از ضدآفتاب استفاده شود
نکات مهم
- در ابتدا ممکن است سوزش خفیف ایجاد کند
- در صورت التهاب شدید مصرف را قطع کنید
- برای پوستهای تیره ممکن است باعث هایپرپیگمنتیشن شود
4. تونر تسکین دهنده
ترکیبات کلیدی
-
آلوئه ورا
-
عصاره بابونه
-
عصاره گل همیشه بهار
-
بیسابولول
-
آلانتوئین
ویژگیها و عملکرد
این تونرها برای پوستهای حساس، ملتهب و آسیبدیده فرموله شدهاند. آلوئه ورا با خاصیت خنککنندگی و ضدالتهابی خود به کاهش قرمزی و سوزش کمک میکند. عصاره بابونه نیز حاوی بیسابولول است که خاصیت آرامبخشی دارد.
نحوه استفاده
-
میتوان آن را در یخچال نگهداری کرد برای اثر خنککنندگی بیشتر
-
پس از اپیلاسیون یا لیزر مناسب است
-
در مواقع التهاب پوست میتوان به عنوان ماسک استفاده کرد
نکات مهم
-
برای پوستهای مستعد روزاسه بسیار مناسب است
نحوه استفاده از تونر
پس از شستوشوی صورت، چند قطره تونر را روی پد پنبهای ریخته و به آرامی روی پوست بمالید. میتوانید آن را با دست نیز استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: معرفی ژل آبرسان صورت | کاربرد + بهترین ژل آبرسان
تونیک چیست و چه تفاوتی با تونر دارد؟
تونیک نیز یک محلول سبک است، اما معمولاً حاوی مواد مغذی، مرطوبکنندهها و ترکیبات تقویتکننده مانند گلاب، هیالورونیک اسید، ویتامین E و عصارههای گیاهی است. برخلاف تونر که بیشتر روی پاکسازی تمرکز دارد، تونیک به آبرسانی، تغذیه و تقویت سد پوستی کمک میکند.
مزایای استفاده از تونیک
💧 آبرسانی فوری: برای پوستهای خشک و کمآب بسیار مناسب است.
🌿 تسکین پوست: التهاب و قرمزی را کاهش میدهد.
🔒 تقویت سد پوستی: از پوست در برابر عوامل محیطی محافظت میکند.
✨ درخشانکنندگی: با تغذیه پوست، آن را شاداب و روشن میکند.
انواع تونیک
در ادامه به بررسی دقیقتر انواع تونیک های پوستی و همچنین معرفی تونیک مو (مثل تونیک مو ژنوسیس) میپردازیم:
1. تونیک آبرسان (مخصوص پوست خشک)
ترکیبات کلیدی
-
هیالورونیک اسید (سدیم هیالورونات)
-
گلیسیرین
-
پانتنول (پروویتامین B5)
-
عصاره آلوئه ورا
-
اسید لاکتیک (در غلظت پایین)
ویژگیها و عملکرد
این تونیکها با فرمولاسیون غنی از مواد آبرسان، به سرعت کمبود رطوبت پوست خشک را جبران میکنند. هیالورونیک اسید با جذب مولکول های آب، پوست را از داخل هیدراته میکند، در حالی که گلیسیرین با ایجاد لایه محافظتی از تبخیر رطوبت جلوگیری مینماید.
نحوه استفاده بهینه
-
بهترین زمان استفاده بلافاصله پس از شستشو وقتی پوست هنوز مرطوب است
-
میتوان با کف دست روی صورت و گردن زده شود
-
قبل از سرم و کرم مرطوب کننده استفاده شود
نکات کلیدی
-
برای پوستهای بسیار خشک قابل استفاده چندبار در روز
-
در فصول سرد سال کارایی بهتری دارد
-
قابل استفاده به عنوان ماسک آبرسان در موارد خشکی شدید
2. تونیک روشن کننده (حاوی ویتامین C یا نیاسینامید)
ترکیبات موثر
-
ویتامین C (اسید اسکوربیک یا مشتقات پایدارتر آن)
-
نیاسینامید (ویتامین B3)
-
آربوتین
-
عصاره شیرین بیان
-
آلفا آربوتین
مکانیسم اثر
این تونیکها با مهار آنزیم تیروزیناز، سنتز ملانین را کاهش داده و به یکنواختسازی رنگ پوست کمک میکنند. ویتامین C علاوه بر خاصیت روشنکنندگی، خاصیت آنتیاکسیدانی قوی دارد و نیاسینامید به تقویت سد پوستی کمک مینماید.
روش مصرف
-
عمدتاً صبحها قبل از ضدآفتاب استفاده شود
-
در صورت حساسیت به ویتامین C، فرمهای مشتق شده مانند سدیم آسکوربیل فسفات ترجیح داده شود
-
حداقل 4 هفته استفاده مداوم برای مشاهده نتایج
ملاحظات مهم
-
از ترکیب با سایر اسیدها در یک روتین خودداری شود
-
در صورت تحریک پوست، مصرف را قطع کنید
-
در دوران بارداری با احتیاط مصرف شود
3. تونیک ضدالتهاب (حاوی عصاره بابونه یا چای سبز)
ترکیبات فعال
-
عصاره بابونه آلمانی
-
عصاره چای سبز (حاوی EGCG)
-
بیسابولول
-
آلوئه ورا
-
آلانتوئین
خواص درمانی
این تونیک ها با ترکیبات ضدالتهاب طبیعی، قرمزی و تحریک پوستهای حساس را کاهش می دهند. EGCG موجود در چای سبز خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد و بیسابولول موجود در بابونه به تسکین فوری التهاب کمک میکند.
نحوه مصرف صحیح
-
در مواقع التهاب میتوان با پد پنبهای روی مناطق ملتهب استفاده کرد
-
قابل استفاده پس از لیزر، میکرونیدلینگ یا اپیلاسیون
-
میتوان در یخچال نگهداری شود برای اثر خنککنندگی بیشتر
هشدارهای مصرف
-
قبل از مصرف کامل تست حساسیت انجام شود
-
در صورت وجود زخم باز استفاده نشود
-
برای پوستهای مستعد روزاسه بسیار مناسب است
4. تونیک مو
ترکیبات مؤثر در تونیکهای مو
-
ماینوکسیدیل (در غلظتهای مختلف)
-
عصاره نخل ارهای
-
بیوتین
-
نیاسینامید
-
روی (زینک)
عملکرد تونیک مو
این محصولات با تحریک گردش خون در فولیکولهای مو، رشد موها را تقویت میکنند. ماینوکسیدیل با گشاد کردن عروق خونی پوست سر، تغذیه فولیکولهای مو را بهبود میبخشد و عصاره نخل ارهای از تبدیل تستوسترون به DHT (عامل اصلی ریزش موی آندروژنیک) جلوگیری میکند. یکی از بهترین تونیک های مو می توان به تونیک مو ژنوسیس اشاره کرد.
نحوه استفاده صحیح
-
معمولاً روزی دو بار روی پوست سر خشک استفاده میشود
-
با نوک انگشتان به آرامی ماساژ داده شود
-
حداقل 6 ماه استفاده مداوم برای مشاهده نتایج
نکات مهم مصرف
-
ممکن است در هفتههای اول باعث افزایش موقت ریزش مو شود (تلوژن افلوویوم)
-
در صورت ایجاد خارش یا التهاب مصرف را قطع کنید
-
برای زنان باردار و شیرده بدون تجویز پزشک استفاده نشود
جدول مقایسه ای انواع تونیک
نوع تونیک | بهترین زمان مصرف | مدت مشاهده نتایج | مناسب برای |
---|---|---|---|
آبرسان | صبح و شب | فوری | پوستهای خشک و کمآب |
روشنکننده | صبح | 4-8 هفته | پوستهای کدر و دارای لک |
ضدالتهاب | هنگام نیاز | فوری تا 24 ساعت | پوستهای حساس و ملتهب |
تونیک مو | صبح و شب | 3-6 ماه | ریزش مو و تقویت رشد |
نحوه استفاده از تونیک
مانند تونر، پس از پاکسازی پوست استفاده میشود. می توان آن را با پد پنبهای یا با اسپری روی پوست اعمال کرد.
مقایسه کامل تونر و تونیک
ویژگی | تونر | تونیک |
---|---|---|
هدف اصلی | پاکسازی، تنظیم pH، لایهبرداری | آبرسانی، تغذیه، تسکین پوست |
مناسب برای | پوست چرب، مختلط و مستعد آکنه | پوست خشک، حساس و کمآب |
ترکیبات رایج | سالسیلیک اسید، AHA/BHA، نیاسینامید | هیالورونیک اسید، گلاب، آلوئهورا |
بافت | مایع سبک و آبکی | کمی غلیظتر، گاهی ژلی |
نحوه استفاده | پد پنبهای یا دست | پد پنبهای، اسپری یا دست |
مقایسه کامل تونر و تونیک؛ تونر بهتر است یا تونیک؟
1. پوست چرب و مستعد آکنه
🔹 تونرهای حاوی سالسیلیک اسید یا زینک برای کنترل چربی و جوش مناسباند.
2. پوست خشک و کمآب
🔹 تونیکهای آبرسان با هیالورونیک اسید یا گلیسیرین انتخاب بهتری هستند.
3. پوست حساس
🔹 از تونیکهای فاقد الکل و حاوی عصاره بابونه یا آلوئهورا استفاده کنید.
4. پوست معمولی تا مختلط
🔹 میتوانید از هر دو محصول به صورت لایهای استفاده کنید (اول تونر، سپس تونیک).
سوالات متداول درباره مقایسه کامل تونر و تونیک
1. آیا میتوان هم تونر و هم تونیک را با هم استفاده کرد؟
بله! ابتدا تونر برای پاکسازی و سپس تونیک برای آبرسانی استفاده شود.
2. آیا تونرهای الکلی مضر هستند؟
تونرهای قدیمی حاوی الکل خشککننده بودند، اما امروزه تونرهای بدون الکل یا حاوی الکلهای مفید (مانند پروپیلن گلیکول) موجودند.
3. تونیک جایگزین سرم یا مرطوبکننده میشود؟
خیر! تونیک یک محصول مکمل است و نباید جایگزین مرطوبکننده شود.
جمع بندی: کدام یک برای شما مناسبتر است؟
-
اگر پوست چرب دارید، تونر گزینه بهتری است.
-
اگر پوست خشک یا حساس دارید، تونیک انتخاب مناسبتری است.
-
برای نتایج کاملتر، میتوانید از هر دو در روتین پوستی خود استفاده کنید.
نکته نهایی: همیشه به ترکیبات محصول توجه کنید و محصولی را انتخاب کنید که با نیازهای پوست شما سازگار باشد.